Vandaag laadt bijna elke elektrische bestuurder zijn of haar wagen zonder er al te veel bij stil te staan. Jammer genoeg gebeurt dit quasi altijd op een moment dat het elektriciteitsnet het al zwaar te verduren heeft. En dat is niet zomaar een kleine inefficiëntie. Nee, dat is een fundamentele fout die we als sector maken. De inconvenient truth is dat we onze eigen energie-transitie ondergraven. 

Kijk even naar een doordeweekse dag: 

• We komen met z’n allen aan op kantoor in de ochtend. We steken onze wagens in aan de laadpaal en beginnen meteen te laden tegen het maximumvermogen. Net op het moment dat de elektriciteitsvraag piekt – tussen 7 en 9 uur ’s ochtends – zorgen we met z’n allen voor nóg meer belasting op het net. Geen zon, weinig hernieuwbare energie, veel verbruik en als resultaat hoge prijzen die nog meer de hoogte inschieten.  

• Tegen de middag zijn de meeste wagens klaar met laden. Maar wat is er dan? Zon, en veel ook. We krijgen dus het omgekeerde; veel hernieuwbare energie, weinig verbruik, met als gevolg lage tot zelfs negatieve prijzen. Tot zelfs in die mate dat we beginnen te spreken over curtailment, of simpel gezegd, het uitzetten van onze zonnepanelen. Onze duurzame energie gaan we afzetten! Waanzin. 

• ’s Avonds komen we thuis aan, we steken onze wagen in aan de laadpaal, en laden wederom meteen tegen de maximale ingestelde snelheid. Nét tijdens de avondpiek, de duurste en meest belastende uren op het net. We krijgen dus weer een situatie zoals in de ochtend; weinig hernieuwbare energie, veel verbruik en dus hoge prijzen die alsmaar hoger klimmen. 

• Tegen het midden van de nacht is onze auto weer vol, en stoppen de laadsessies. Maar ook op dit moment hebben we nog energieproductie van andere bronnen .. die niemand verbruikt. Als gevolg: lage prijzen. 

Kortom, momenteel dragen wij niet bij aan de oplossing, maar verergeren we de bestaande problemen. Een absolute no go. We ondergraven onze eigen sector op deze manier. Hoog tijd voor een aanpassing. 

De oplossing 

Het is hoog tijd dat we als sector de handen ineenslaan en echt gaan slim laden. Dit is geen marketingterm, maar een absolute prioriteit. De sleutel ligt in het benutten van dynamische uurtarieven, die ons een helder signaal geven over de actuele staat van het elektriciteitsnet. Deze tarieven zijn een accurate weerspiegeling van vraag en aanbod: 

• Lage prijzen ontstaan wanneer er een overvloed is aan (duurzame) energieproductie en de vraag relatief laag is.  

• Hoge prijzen ontstaan wanneer er een ‘tekort’ is aan (duurzame) energieproductie en de vraag relatief hoog is.  

Door hierop in te spelen, kunnen we ons laadgedrag aanpassen en zo niet alleen kosten besparen, maar ook actief bijdragen aan een efficiënter en duurzamer energienet. De Day-ahead markt (BELPEX) vertelt ons precies wanneer die ideale oplaadmomenten zijn. 

In België hinken we achterop. Andere landen pakken dit al op beleidsniveau aan. Daarom ook mijn warme oproep aan onze gewestelijke en federale energieministers – Mathieu Bihet (federaal), Melissa Depraetere (Vlaams), Cecile Neven (Waals) – om hier de regie te nemen. Niet morgen, maar vandaag. We hebben geen tijd meer voor proefprojecten of beleidsnota’s die eindigen in een lade. We hebben nood aan het kenbaar maken van dynamische elektriciteitstarieven onder de bevolking en te communiceren over de voordelen en de besparingen die we hieruit als individu, maar ook als maatschappij, kunnen halen. 

De fleet manager als gamechanger 

Voor fleet managers ligt hier ook een gigantische opportuniteit. Waarom zou je laden aan 0,45 EUR/kWh, als het ook kan aan 0,25 EUR/kWh of minder? Door laadsessies slim te sturen op basis van het dynamisch uurtarief (dat onder andere zon, wind en netbelasting in rekening neemt), kunnen besparingen oplopen tot wel 30 à 40%. En dat is geen marketingpraat. Dat is realiteit.  

Case 1 : Als we de Belpex prijzen van de laatste 3 maanden of 2.135 uren erbij nemen zien we gedurende 342 uren een tarief onder de 0,02 EUR/kWh en zelfs 194 uren met negatieve prijzen op de groothandelsmarkt. Grotendeels door zonneproductie. Wie zijn auto gedurende die 342 uren zou opladen aan 11kWh doet dit qua energiecomponent volledig gratis voor 3.762kWh ofwel 20.000(!) km in 3 maanden tijd. Wie kan rekenen begrijpt de besparing die een fleet manager kan doen. Grote energiebedrijven gaan dit uiteraard niet proactief aan hun verbruikers meedelen. 

Case 2 : Als we de BelPex prijzen van dit jaar (1 januari 2025 – 16 juni 2025) bekijken, dan zijn er in totaal 4.007 uren gepasseerd. Hiervan noteerden er 306 (8%) met een negatief elektriciteitstarief. Dat wil zeggen dat we bijna twee weken (12,75 dagen) aan ‘gratis’ energie hebben gehad tijdens de eerste helft van dit jaar! 

Wie zijn/haar auto tijdens deze uren zou opladen aan een vermogen van 11kW zou 3.366kWh gratis energie hebben kunnen laden. Als we rekenen met een gemiddelde verbruik van 20kWh/100km, dan komt dit neer op 16.830km! Dit is ongeveer de gemiddelde rij afstand van een Belg op een jaar tijd!  

Let that sink in: de eerste helft van het jaar bevat zoveel ‘gratis’ elektriciteit, dat we tijdens deze periodes even veel kunnen laden als dat een gemiddelde Belg zou nodig hebben om een volledig jaar te rijden! Volledig gratis.  

Een fleet manager – en bij uitbreiding iedereen – die kan rekenen begrijpt de besparing die je kan behalen. Grote energiebedrijven gaan dit uiteraard niet proactief aan hun verbruikers meedelen. 

Een virtuele energiecentrale 

Maar we kunnen nog een stap verder gaan. Onze elektrische wagens zijn veel meer dan alleen transportmiddelen met batterijen. Ze zijn samen een virtuele energiecentrale in wording. De batterijen in onze auto’s kunnen namelijk ook ingezet worden om korte schokken op het stroomnet* op te vangen. 

Als bestuurder merk je hier vrijwel niets van, omdat het om razendsnelle aanpassingen gaat. Toch draag je hiermee enorm bij aan de stabilisatie van het hoogspanningsnet van Elia. En het mooie is: voor deze bijdrage kun je ook beloond worden. 

*voor de mensen met een achtergrond in de energiewereld; Frequency Containment Reserve (FCR) en Frequency Restoration Reserve (FRR). 

De oproep 

Mijn droom als ondernemer? Onze oude steenkoolcentrale van 1930 – waar we zijn gevestigd in Schelle – opnieuw te activeren… maar dan decentraal. Niet door opnieuw kolen te gaan stoken, wel door 250 megawatt aan flexibiliteit te vinden bij elektrische wagens in heel België. Dan maken we van onze mobiliteit een troef voor het energiesysteem. Dan brengen we stabiliteit, duurzaamheid én economische efficiëntie samen in één slim netwerk. 

Dit is geen niche verhaal. Dit is de kern van onze energie- en mobiliteitstransitie. Het is tijd dat beleidsmakers, bedrijven, fleet managers en technologiebedrijven zoals STROOHM de handen in elkaar slaan. 

Laten we stoppen met het onbedoeld ondergraven van onze energietransitie. Het moment is nu om verder te kijken dan enkel de stekker in het stopcontact. Door de krachten te bundelen en écht slim te laden, lossen we niet alleen energieproblemen op, maar versnellen we ook onze reis naar een volledig duurzaam, stabiel en efficiënt energiesysteem voor iedereen. 

— Bart Massin, CEO STROOHM