De energietransitie in België brengt een groeiende uitdaging met zich mee: hoe zorgen we ervoor dat vraag en aanbod van elektriciteit perfect op elkaar worden afgestemd? Hernieuwbare energie is fantastisch, maar zon en wind zijn niet constant. Dit betekent dat we op piekmomenten overschotten hebben en op andere momenten net een tekort.

Vandaag wordt er vooral gekeken naar grote infrastructuurprojecten en dure flexibiliteitsmechanismen om dit probleem op te lossen. Maar er is een veel slimmere, snellere en goedkopere oplossing die we bijna volledig links laten liggen: de elektrische wagen.

Hoeveel flexibiliteit hebben elektrische wagens écht te bieden?

België telt ondertussen meer dan 300.000 elektrische wagens, en dat aantal groeit snel. Wat velen niet weten, is dat elektrische voertuigen perfect kunnen dienen voor netbalanceringsoplossing.

• Ongeveer 300.000 elektrische wagens kunnen samen continu 300 megawatt aan afschakelbare flexibiliteit leveren. Dit betekent dat ze samen evenveel vermogen kunnen afschakelen of injecteren als een gascentrale.
  
• De volledige elektrische vloot aan wagens kunnen we laten laden op basis van Belpex prijzen zodat ze geladen worden op de momenten van laagste prijs ofwel van overaanbod elektriciteit wat de balancering ten goede komt. Als dit potentieel volledig wordt benut, kunnen we zonder dure infrastructuurwerken een gigantisch deel van onze netbalanceringsnoden opvangen.
  
• Bi-directioneel ontladen zorgt voor een enorme virtuele batterij waarmee energie wordt opgeslagen tijdens daluren en ontladen tijdens piekuren.

Bidirectioneel laden: de slapende reus van ons elektriciteitsnet

Veel elektrische wagens kunnen vandaag al bidirectioneel laden (V2G of Vehicle-to-Grid). Dit betekent dat ze niet alleen stroom kunnen opnemen, maar ook terugleveren aan het net wanneer dat nodig is. De technologie is er al, we gebruiken ze gewoon niet.

Welke wagens kunnen dit al?

• Nissan Leaf en e-NV200 – al jaren compatibel met bidirectionele lading.
• Hyundai Ioniq 5 & 6, Kia EV6 en EV9– ondersteunen Vehicle-to-Load (V2L) en binnenkort mogelijk V2G.
• Volkswagen ID.-modellen – technisch klaar, maar wachtend op activatie via software-updates.
• Tesla (mogelijk in de toekomst) – Tesla test al bidirectioneel laden en zou deze functie binnenkort kunnen activeren.
• BMW Neue Klasse
• Polestar 3 en 4 alsook de Volvo EX90
• BYD, Xpeng en andere nieuwe spelers – veel Chinese merken zetten hier al sterk op in.

Dit betekent dat duizenden Belgische EV’s vandaag al klaar zijn om stroom terug te geven aan het net. Maar omdat er geen duidelijke samenwerking is tussen de autosector, netbeheerders en laadinfrastructuurspelers, blijft dit potentieel grotendeels onbenut.

Waarom blijven we vasthouden aan dure oplossingen?

In plaats van miljarden uit te geven aan complexe infrastructuur, kunnen we een fractie van dat budget investeren in drie gerichte acties:

1. Activeer bidirectioneel laden bij bestaande EV’s. Werk samen met autoconstructeurs om deze functionaliteit vrij te schakelen via software-updates.
2. Investeer in bidirectionele laadpalen. Deze technologie is er al, maar de uitrol blijft achter.
3. Gebruik slimme software om EV-flexibiliteit te beheren. Belgische bedrijven zoals STROOHM hebben al bewezen dat dit perfect mogelijk is.

Dit is niet alleen een technologische oplossing, maar ook een economische opportuniteit. Door verder pionier te zijn in slimme laadinfrastructuur, kan België zijn expertise wereldwijd exporteren. Dit creëert jobs en maakt van ons land een innovatiehub in de energietransitie.

Elia plant om de nettarieven te verdubbelen, onder andere om dure flexibiliteit in te kopen. Dit is absurd, want er zijn goedkopere alternatieven die we niet gebruiken. Als we elektrische wagens strategisch inzetten, kunnen we piekverbruik verminderen en energie slimmer gebruiken, zonder dat huishoudens en bedrijven met extra kosten worden geconfronteerd.

Mijn oproep is duidelijk:

• Beleidsmakers en netbeheerders: Werk samen met de autosector en laadpaalinstallateurs om bidirectioneel laden versneld in te voeren.
• Automerken: Activeer de bidirectionele functionaliteit van bestaande EV’s en geef gebruikers toegang tot deze technologie.
• Bedrijven en burgers: Kies voor bidirectionele laadoplossingen en maak deel uit van de energietransitie.

De toekomst van netbalancering ligt niet in dure infrastructuur, maar op onze parkings en opritten. We hebben de technologie, de capaciteit en de expertise. Nu is het tijd om ze in te zetten.

De toekomst is elektrisch. De toekomst is nu.

Bart Massin

CEO STROOHM